Lương Net và lương Gross là hai khái niệm quan trọng trong việc thỏa thuận giữa người lao động và nhà tuyển dụng. Để lựa chọn phù hợp giữa lương Net và Gross, người lao động cần nắm rõ cách tính toán và ưu nhược điểm của mỗi loại. Lạc Việt sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết trong nội dung bài viết này, giúp bạn đưa ra quyết định chính xác nhất.
Lương Gross là gì?
Lương Gross, hay còn gọi là lương tổng, là toàn bộ thu nhập của người lao động trước khi khấu trừ các chi phí như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân (nếu có). Lương Gross sẽ bao gồm lương cơ bản, các khoản trợ cấp, phụ cấp, hoa hồng và các khoản phải đóng bắt buộc.
Cụ thể, lương cơ bản là khoản tiền người lao động nhận định kỳ dựa trên chức danh và trình độ chuyên môn. Các khoản trợ cấp và phụ cấp là các khoản bù đắp thêm cho chi phí sinh hoạt, đi lại hoặc làm thêm giờ. Hoa hồng là phần thưởng dựa trên kết quả kinh doanh.
Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH, tỷ lệ trích bảo hiểm từ lương của người lao động bao gồm 8% cho bảo hiểm xã hội, 1% cho bảo hiểm thất nghiệp và 1,5% cho bảo hiểm y tế. Những khoản khấu trừ này giúp chuyển lương Gross thành lương net, hay lương thực nhận của người lao động.
Lương Net là gì?
Lương net, hay còn được gọi là lương thực nhận, là số tiền mà người lao động nhận về sau khi đã khấu trừ các khoản chi phí như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các khoản khác từ tổng lương Gross.
Đây là số tiền cuối cùng mà người lao động được hưởng sau khi đã hoàn thành các nghĩa vụ tài chính theo quy định. Trong quá trình tính toán lương net, cần trừ đi các khoản bắt buộc như bảo hiểm và thuế, ví dụ như:
- Bảo hiểm xã hội: 8%;
- Bảo hiểm thất nghiệp: 1%;
- Bảo hiểm y tế: 1,5%;
- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tính dựa trên mức thu nhập sau khi đã giảm trừ gia cảnh và các khoản miễn thuế.
Sau khi trừ các khoản bảo hiểm và giảm trừ gia cảnh, lương Net mà bạn nhận được sẽ thấp hơn lương Gross, phản ánh chính xác số tiền thực tế sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Phân biệt giữa lương Net và Gross
Trước khi lựa chọn giữa lương Gross và lương Net, người lao động cần hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại lương này. Lạc Việt sẽ giúp bạn cách phân biệt đơn giản thông qua bảng thông tin chi tiết dưới đây:
| TIÊU CHÍ | LƯƠNG NET | LƯƠNG GROSS |
| Khái niệm | Số tiền thực nhận sau khi đã trừ bảo hiểm và thuế | Tổng thu nhập người lao động nhận được trước khi khấu trừ các khoản bảo hiểm và thuế |
| Các khoản bảo hiểm và thuế | Không bao gồm BHXH, BHYT, BHTN và Thuế TNCN | Bao gồm BHXH (8%), BHYT (1,5%), BHTN (1%), Thuế TNCN (nếu có) |
| Ưu điểm |
|
|
| Nhược điểm | Người lao động không biết chi tiết các khoản bảo hiểm và thuế đóng. |
|
| Chủ thể lựa chọn | Doanh nghiệp | Người lao động |
Cách tính lương Gross và Net nhanh đơn giản
Hiểu được cách tính lương Gross và Net là rất quan trọng để người lao động có thể kiểm soát thu nhập thực nhận và các khoản chi phí liên quan. Dưới đây là cách tính nhanh cho cả hai loại lương:
Công thức để tính lương Gross như sau:
| Lương Gross = Lương cơ bản + Tiền thưởng + Các khoản chi phí khác. |
Ví dụ: Nếu lương cơ bản của một nhân viên A là 12 triệu đồng/tháng, nhân viên A được nhận thêm phụ cấp đi lại 2 triệu đồng và khoản tiền hoa hồng 4 triệu đồng, lương Gross của nhân viên này sẽ là:
Lương Gross = 12,000,000 + 2,000,000 + 4,000,000 = 18,000,000 đồng/tháng
Công thức để tính lương Net như sau:
| Lương Net = Tổng thu nhập – (Thuế TNCN + BHXH + BHYT + BHTN + Các khoản khấu trừ khác) |
Ví dụ: Nếu một nhân viên A có tổng thu nhập là 18 triệu đồng/tháng, nhân viên A phải nộp thuế thu nhập cá nhân 1 triệu đồng, bảo hiểm xã hội 800 nghìn đồng, bảo hiểm y tế 300 nghìn đồng, bảo hiểm thất nghiệp 200 nghìn đồng và các khoản khấu trừ khác là 500 nghìn đồng, thì lương Net của nhân viên này sẽ là:
Lương Net = 18,000,000 – (1,000,000 + 800,000 + 300,000 + 200,000 + 500,000) = 15,200,000 đồng/tháng
➦ Xem thêm: Công cụ tính lương Gross sang Net
Người lao động nhận lương Net hay Gross sẽ có lợi hơn?
Từ cách tính và ví dụ trên của Lạc Việt về lương Gross và Net, có thể bạn sẽ nhận thấy nếu nhận lương Gross sẽ có lợi hơn vì đó là số tiền mà bạn nhận được. Ngược lại, khi nhận lương Net sẽ làm cho bạn nhận thấy như mất đi một phần nào đó khi nhận lương.
Khi so sánh giữa lương Gross và lương Net, mỗi loại đều có ưu và nhược điểm khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và mong muốn của người lao động. Trên thực tế, dù bạn chuyển đổi từ lương Net sang Gross hay ngược lại, số tiền cuối cùng bạn nhận vẫn không thay đổi.
Nhìn chung, người lao động nên nhận lương Net vì nó giúp người lao động được bảo vệ tốt hơn về mặt quyền lợi, đặc biệt trong các chế độ như thai sản, trợ cấp ốm đau hay lương hưu, tất cả đều được tính dựa trên mức lương Gross.
Một số câu hỏi thường gặp về lương Gross và lương Net
1. Nên nhận lương Gross hay Net?
Bạn nên thương lượng với nhà tuyển dụng về lương Gross để biết rõ các khoản đóng hàng tháng như BHXH, BHYT, BHTN, thuế TNCN và quỹ công đoàn (nếu có). Tuy nhiên, dù bạn thương lượng kiểu lương nào, nhà tuyển dụng vẫn sẽ tính toán để số tiền cuối cùng cho bạn là tương đương.
2. Cách quy đổi lương Net sang Gross?
Để chuyển đổi lương Net sang lương Gross, cần tính các khoản phí và thuế đã trừ từ lương Gross, công thức quy đổi như sau:
Lương Gross = Lương Net + Thuế TNCN + Bảo hiểm xã hội + Bảo hiểm y tế + Bảo hiểm thất nghiệp + Các chi phí khác.
3. Lương Net có bao gồm thuế thu nhập cá nhân không?
Không, lương Net không bao gồm thuế thu nhập cá nhân. Thuế TNCN sẽ được khấu trừ trực tiếp từ lương Gross và không phải là một phần của lương Net.
4. Lương thử việc sẽ được tính trên lương Gross hay Net?
Theo Điều 26 Bộ luật Lao động 2019, lương thử việc phải ít nhất bằng 85% mức lương đã thỏa thuận. Điều 90 cũng quy định lương chính thức không được thấp hơn lương tối thiểu.
Do đó, không có quy định cụ thể lương thử việc là Gross hay Net, mức lương thử việc sẽ tùy thuộc vào thỏa thuận giữa ứng viên và nhà tuyển dụng.
Hiểu rõ về lương Gross và Net sẽ giúp bạn chủ động trong việc thương lượng lương và tính toán số tiền thực nhận mỗi tháng. Để thuận tiện hơn trong việc quy đổi giữa lương Gross và lương Net, bạn có thể sử dụng các công cụ tính lương trực tuyến, giúp việc kiểm soát thu nhập trở nên dễ dàng và chính xác hơn.
